Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant zet in op diversiteit en inclusie

Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant zet in op diversiteit en inclusie

Verandering is niet altijd boem-paukenslag. Soms sluipt ze op kousenvoeten een organisatie binnen. Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant wil een inclusieve organisatie worden voor medewerkers en patiënten, op maat van een superdiverse samenleving. Niet met een radicale ommezwaai, maar door stukje na stukje te leggen van een puzzel die met de dag voller wordt.

Het Wit-Gele-Kruis heeft, zeker in minder stedelijke delen van Vlaams-Brabant, moeite om medewerkers met een migratieachtergrond aan te trekken. In een Vlaanderen dat inclusiever wordt, kunnen en willen eerstelijnsorganisaties als zij niet achterblijven. “Maar zo’n cultuurverandering komt er niet van vandaag op morgen,” zegt Frouke Vermeulen, HR-adviseur Diversiteit & Taal bij Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant. Samen met Kristof Muylaert, stafmedewerker Innovatie, trekt ze dit project. Hun organisatie krijgt daarvoor steun van het Fonds Dr. Daniël De Coninck in het kader van de oproep over de toekomst van de thuiszorg.

Bevolking weerspiegelen
“Om van Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant een inclusieve organisatie te maken, zetten we in op diversiteit en zelfontplooiing,” zegt Vermeulen. “We onderzoeken welke drempels we moeten wegwerken, zodat we ook Belgen met niet-westerse roots bereiken en onze wijkteams meer de samenstelling van de bevolking weerspiegelen.” Hoeveel Belgen met niet-westerse roots op dit moment deel uitmaken van de organisatie? Onmogelijk te zeggen. “Je kan niet afgaan op nationaliteit of op naam, je hebt dus geen parameters om dat te bepalen. Het zou bovendien betekenen dat we een afscheiding creëren binnen het personeel, en dat is net het omgekeerde van wat we willen bereiken.”

Verbindende communicatie
Een van de sporen voor een inclusieve organisatie is vorming, zowel extern, met opleiders van DialoogPlus in samenwerking met VIVO, als via interne mini-opleidingen. “De bedoeling is om medewerkers vaardiger en bewuster te helpen communiceren,” zegt Vermeulen. “Omgaan met diversiteit – in de brede zin – brengt allerhande gevoelens boven, gevoelens die de band met collega’s of de relatie met cliënten kunnen beïnvloeden of zelfs verstoren.” In plaats van de kaart te trekken van diversiteitsworkshops, dook Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant een laagje dieper. “We zetten in op verbindende communicatie. Dat is naar ons gevoel ruimer inzetbaar en helpt potentiële obstakels bij de wortel aan te pakken.”

Angel uit het probleem
In twee pilootafdelingen – Vilvoorde en Haacht – gaat de organisatie het gesprek aan met de wijkteams. “We willen hen laten nadenken over wat diversiteit inhoudt, hoe verschillen in taal je werk beïnvloeden. Hoe kan je je bewuster worden van je gevoelens, hoe kan je goed communiceren en een creatieve oplossing vinden bij problemen?” Verpleegkundigen bijvoorbeeld die van een patiënt een vraag krijgen die niet past in hun leefwereld, kunnen angstig of zenuwachtig worden. “Sommigen gaan dan in het verweer, anderen klappen dicht. Als je je daar bewust van bent, kan je dat benoemen. Zo haal je de angel uit de situatie en kom je tot een gesprek.”

Transparante communicatie
Over deze en andere kleine stapjes van de organisatie communiceert het duo Vermeulen-Muylaert op geregelde tijdstippen en dit “zo transparant mogelijk, om het gat te dichten tussen beleidsmensen en uitvoerende mensen”. Neem nu de ontwikkeling van het nieuwe taalbeleid van Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant. “Met dat taalbeleid willen we vermijden dat er obstakels zijn voor anderstalige patiënten of medewerkers. We werken ook aan hulpmiddelen voor wie ze nodig heeft. We hebben eerst een oproep gedaan aan alle medewerkers om zich kandidaat te stellen voor de kerngroep. Die kerngroep komt nu maandelijks samen om stapsgewijs een heldere visie op taal te definiëren en bijhorende acties uit te werken. Over de vorderingen wordt helder gecommuniceerd.” Momenteel loopt er een bevraging over taalbeleving: zijn er problemen met taal op de werkvloer, hoe staan medewerkers tegenover taalverschillen, zijn ze zelf anderstalig?

Werkgeversimago
Ook aan de externe communicatie wordt gesleuteld. Een marketingbureau organiseert een bevraging bij onderwijsinstellingen over het imago van Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant: in welke mate bereikt de thuiszorgorganisatie potentiële medewerkers met een migratieachtergrond, wat denken studenten over Wit-Gele Kruis, ervaren ze drempels, hoe kiezen zij mogelijke werkgevers? “Op basis van de resultaten van deze bevraging bekijken we of onze positionering in de markt aansluit bij de doelgroep,” zegt Vermeulen. Het marketingbureau zal een herpositionering voorstellen indien nodig, en een externe imagocampagne lanceren, onder andere via sociale media.

Druk op de eerste lijn
Het afgelopen jaar liep dit project, hoe kan het ook anders, vertraging op door de coronapandemie. “De druk op de eerste lijn is gigantisch,” zegt Muylaert, “dat begint zwaar te wegen. Onvermijdelijk heeft dat een grote invloed op vorming, op de beschikbaarheid van mensen”, fysiek en mentaal. “Als je een vorming geeft, moet die gevolgd kunnen worden, en dat betekent in het midden van een epidemie mensen uit de zorg wegtrekken.” Patiënten laten vallen, dat is een keuze die eerstelijnszorgdiensten nooit maken. Net als andere organisaties schakelde Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant over op e-learning om medewerkers toch te prikkelen en een gemeenschapsgevoel te creëren. Die rem van corona bleek overigens soms ook een voordeel te zijn. Zo kon er rustig nagedacht worden over de samenstelling van de kerngroep over diversiteit & taal, zodat er zoveel mogelijk invalshoeken in vertegenwoordigd zijn en het draagvlak zo groot mogelijk is.

Diversiteit stopt niet
Aan één spoor – de integratie-plustrajecten die bij beginnende werknemers drempels moeten wegwerken – kwam de tandem Vermeulen-Muylaert nog niet toe. Toch vinden beiden het project nu al geslaagd. “Je voelt dat het iets in beweging heeft gezet en dat is een eerste belangrijke stap,” zegt Muylaert. “Het belang van diversiteit moet langzaam doorsijpelen in alle kieren en spleten van de organisatie,” voegt Vermeulen toe. “Dat eindigt voor ons niet met dit project. De maatschappij stopt niet met inclusiever worden. En wij ook niet.”

© Beelden zijn van Wit-Gele Kruis van Vlaanderen vzw