Samenwerken begint met ontmoeten
Met de netwerkmomenten van Café Santé creëren zorgverleners uit de eerste lijn in Wilrijk een doorverwijsnetwerk met unusual suspects in domeinen als sport, sociaal-cultureel werk en cultuur, om samen de gezondheid van patiënten en cliënten – in brede zin – te bevorderen.
Het concept van positieve gezondheid en het gevoel dat domeinoverschrijdende samenwerking essentieel is om een antwoord te hebben op complexe (zorg)noden in een snel veranderende samenleving liggen aan de basis van Café Santé. Eerste voorwaarde: de vele partners in dit verhaal persoonlijk kennen. En daar mangelde het, merkte huisarts Peter Leysen van de multidisciplinaire groepspraktijk Valaar in Wilrijk.
Hij stelde zelf vast dat hij veel zorgverleners in zijn buurt niet (persoonlijk) kent. Ze bellen elkaar wel eens over een patiënt. Misschien groeten ze elkaar in het voorbijgaan. Maar ze kennen elkaar niet echt. Ze komen elkaar bijna niet tegen op bijscholingen, die alleen mensen uit dezelfde discipline samenbrengen. Iedereen heeft bovendien een drukke agenda.
Dus begon het project van Peter Leysen, dat steun kreeg van het Fonds Dr. Daniël De Coninck in het kader van de oproep Beurzen voor Eerstelijnsprofessionals, daar: met een netwerkborrel over positieve gezondheid voor zorgverleners uit zijn buurt. Want samenwerken begint met ontmoeten. “Het idee was dat we vanuit de gemeenschappelijke taal rond positieve gezondheid makkelijker tot samenwerken komen, wat de burger of de patiënt alleen maar ten goede komt.”
Maar liefst zestig geïnteresseerden, uit verschillende disciplines, maakten tijd voor het netwerkmoment. Niet alleen medische hulpverleners, maar ook vertegenwoordigers van organisaties op andere levensdomeinen zoals welzijns- of sociaal-culturele organisaties. “We willen erkennen dat werken aan gezondheid veel breder kan worden ingevuld dan medische zorg. Uit vergaderingen met welzijnsorganisaties heb ik gemerkt dat er ook bij hen veel enthousiasme is voor dit idee.”
Uit de rangen van de deelnemers aan de netwerkborrel bracht Leysen enkele trekkers samen in een werkgroep om te bekijken hoe ze de samenwerking tussen al die partners inhoudelijk konden uitwerken. “We zaten samen om te kijken wie wat allemaal deed en rond welke thema’s we elkaar konden vinden. We leerden over elkaars expertise en interesses.”
In de trekkersgroep zitten bijvoorbeeld zorgverleners die zelf eerder een project hadden uitgewerkt over valpreventie: een thuisverpleegkundige – de oren en ogen bij de patiënt –, een kinesist die werkte rond het sterker maken van spieren en gewrichten, en een apotheker die kon evalueren of patiënten medicatie namen die het valrisico vergrootte. “We maken te weinig gebruik van dergelijke expertise in onze eigen wijken.”
Het idee was dat we vanuit de gemeenschappelijke taal rond positieve gezondheid makkelijker tot samenwerken komen, wat de burger of de patiënt alleen maar ten goede komt.
— Peter Leysen, huisartsNaar een breder verwijsnetwerk
De trekkersgroep werk momenteel een activiteit uit voor 65-plussers en zorgverleners – in de brede zin van het woord. Een soort themavoormiddag met speeddating, waarbij zorgverleners en enkele socioculturele verenigingen, waaronder ouderenvereniging Leve de Ouderen, aan tafeltjes tien minuten praten met deze burgers en pitchen wat ze doen. Ze schuiven dan door zodat zoveel mogelijk mensen elkaar kunnen ontmoeten. Aan het eind volgt een plenaire sessie. De ontmoeting vindt plaats in september in een nagelnieuwe zaal in de wijk.
Om te weten welke gezondheidsthema’s interessant zijn, werd bij de doelgroep vooraf gepeild naar wat hen bezighoudt. Dit voorjaar waren er drie sessies “Samen op Pad met Positieve Gezondheid”, georganiseerd in samenwerking met de Christelijke Mutualiteiten. De aanwezigen kregen uitleg over het concept ‘positieve gezondheid’ en zochten samen naar thema’s die ze daaraan konden verbinden. Ze kwamen uit bij de bezorgdheid over het cognitief functioneren en de achteruitgang van het geheugen, waarover een arts toelichting en tips kwam geven.
Dit thema en enkele andere thema’s die tijdens deze sessies aan bod kwamen, zoals eenzaamheid en het belang van zich kunnen bezighouden met zinvolle dingen, heeft de werkgroep van Peter Leysen meegenomen in de voorbereiding voor de activiteit in september. “We zijn met deze doelgroep begonnen, omdat de nood aan zorg toeneemt vanaf 65 jaar, maar ook omdat ze overdag makkelijker te bereiken zijn. Maar we zijn ons bewust van andere belangrijke doelgroepen. We hopen in een volgende fase bijvoorbeeld te werken met scholen in de buurt.”
“Door bij die netwerk- en themamomenten ook organisaties uit die andere domeinen te betrekken, creëren we een breed verwijsnetwerk dat medische zorg overstijgt.” Doorverwijzen naar andere spelers dan medische hulpverleners wanneer dit een gepaste oplossing is voor de patiënt, ontlast bovendien de eerste lijn. Zorgverleners kunnen zich dan concentreren op hun kerntaken. “In onze eigen praktijk geeft dit ons de mogelijkheid om nog meer persoonsgericht en wijkgerichte zorg te bieden.”
De bedoeling is om via het doorverwijsplatform Zipster de gegevens van al deze organisaties online beschikbaar te maken, niet alleen voor zorgverleners maar ook voor het brede publiek. En om te vermijden dat de kennis die ze opdoen tijdens dit project nadien tussen de plooien verdwijnt, heeft Peter Leysen de vzw Café Santé opgericht. “Ik merk veel enthousiasme voor het concept. Maar collega’s zeggen al snel dat ze geen tijd hebben. Dit moet eerst op een grotere schaal worden toegepast zodat zorgverleners in de eerste lijn de volle effecten ervan ervaren. Zodat ze zelf merken dat deze aanpak niet alleen hun patiënten vooruithelpt, maar ook voor hen efficiënt en ontlastend is.”
Activiteiten van het Fonds
Het Fonds ondersteunde reeds meer dan 50 eerstelijnsactoren die aan de slag zijn gegaan met doelgerichte zorg, waarbij het vertrekpunt de persoon zelf, wat is voor iemand belangrijk, wat doet er écht toe in het leven is. Het concept Positieve Gezondheid sluit hier heel nauw bij aan. Het gaat om een positieve benadering van gezondheid, aansluitend bij wat van waarde is voor een persoon, wat er wel kan en hoe we mensen kunnen versterken om te gaan met de uitdagingen en mogelijkheden richting een betekenisvol leven.
Ontdek er hier meer over op de website: https://www.fondsdanieldeconinck.be/initiative/doelgerichte-zorg#stories
Dit project werd ondersteund in kader van de Beursoproep van het Fonds. Wil jij zelf aan de slag met nieuwe of versterkte vormen van samenwerking tussen eerstelijnsactoren en erkent de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood als partner? Bent u bereid uw ervaringen te delen en in te zetten op nieuwe samenwerkingen? Dan kunnen de beurzen van het Fonds Dr. Daniël De Coninck u interesseren!
Deze beurs is gebonden aan een persoon die nieuwe kennis wil opdoen of ontwikkelen door:
- (actie-)onderzoek te doen naar een thema dat verschillende eerstelijnsactoren aanbelangt en samenbrengt en dat hun dagelijkse praktijk en patiëntenzorg concreet wijzigt; Het thema impliceert een samenwerking tussen verschillende disciplines.
- een studie-/immersiereis te ondernemen in België of in het buitenland om vernieuwende samenwerkingspraktijken te ontdekken en deze te vertalen naar zijn/haar dagelijkse praktijk.
Dien je dossier in tot en met 9 september via deze link indien je de beurs wenst te laten storten op je eigen rekening.
Indien u wenst dat het bedrag op een derdenrekening wordt overgeschreven, gelieve dan het kandidaatsdossier ‘derdenrekening‘ in te vullen.