Doelgerichte zorg: win-win zichtbaar maken

Doelgerichte zorg: win-win zichtbaar maken

Wetenschappelijk is de meerwaarde van doelgerichte zorg en ondersteuning aangetoond. Het is belangrijk om zorg- en welzijnsprofessionals, en mensen met zorg- en ondersteuningsnoden ervan te overtuigen, en ze tools en tips & tricks te geven om deze aanpak toe te passen. 

Dat vindt Eerstelijnszone Scheldekracht, een zorgraad actief in de gemeenten Destelbergen, Laarne, Lochristi, Melle, Merelbeke, Wachtebeke, Wetteren en Wichelen. In maart bliezen ze zorg- en welzijnsprofessionals uit hun eerstelijnszone omver met buurtnetwerken over doelgerichte zorg. Deze werden in samenwerking met de Academische Werkplaats Eerste Lijn van de Arteveldehogeschool georganiseerd. 

 “In deze netwerkmomenten willen we eerstelijnsmedewerkers inspireren”, zeggen Evert Heyde, stafmedewerker Doelgerichte Zorg van ELZ Scheldekracht, en Liesbet Cosyn, inhoudelijk coördinator. “Tonen dat ze vaak al meer in de geest van doelgerichte zorg werken dan ze denken. Misvattingen wegnemen en hen met elkaar in contact brengen, zodat ze kunnen leren van elkaar en elkaars aanbod ontdekken.” 

De buurtnetwerken zijn de uitloper van een proces dat ELZ Scheldekracht drie jaar geleden begonnen is. Doel: zoveel mogelijk actoren warm maken voor zorg die de levenskwaliteit van personen met een zorg- en ondersteuningsnood vooropstelt en die vertrekt van hun levensdoelen. “In de eerstelijnszone ontmoeten zorg en welzijn elkaar. Het is daar dat je moet samenwerken.” 

 Met het project, gesteund door het Fonds Dr. Daniël De Coninck, gingen ze aan de slag op drie niveaus: patiënten en mantelzorgers; individuele zorg- en welzijnswerkers, en eerstelijnsorganisaties. Via focusgroepen werden personen met een zorg- en ondersteuningsnood en mantelzorgers bevraagd. “Wat begrijpen ze onder goede zorg of zelfs doelgerichte zorg? Wat missen ze wanneer ze hulp zoeken? Wat hebben ze nodig om zelf sterker in hun schoenen te staan?” 

 “Personen met zorg- en ondersteuningsnoden moeten niet alleen voor zichzelf leren uitmaken wat ze willen, ze moeten dat ook gezegd krijgen. We werken daarvoor met bestaande tools zoals de Doelzoeker en de Samenspraakfiche. We merkten in de focusgroepen dat deelnemers geprikkeld waren door het concept en meer wilden weten.” 

 Het blijft niet bij die focusgroepen. Patiënten worden permanent betrokken bij het werk rond doelgerichte zorg van de zorgraad. “Het vergt tijd om met personen met een zorg- en ondersteuningsnood aan de slag te gaan, maar deze betrokkenheid is voor Scheldekracht essentieel.” 

 Met middelen van VIVEL, het Vlaams Instituut voor de Eerste Lijn, maakte Scheldekracht in twee pilootgemeenten ook werk van trainingen voor eerstelijnsprofessionals, zoals huisartsen, diëtisten en kinesisten. “We willen doelgerichte zorg helpen te verankeren in hun dagelijks werk. Welke tools ze gebruiken, is minder belangrijk dan vertrouwd zijn met de basishouding.” 

 Bij sommige zorgverleners gaan de stekels wat omhoog wanneer doelgerichte zorg ter sprake komt. “Er is soms wel wat weerstand. ‘Waar komen ze nu weer mee af?’ ‘Doen we het dan niet goed?’ Of ze hebben de indruk dat het een ver-van-hun-bed-verhaal is. Maar zodra ze leren wat het is, is het een no brainer.” 

 Of ze zijn meteen enthousiast, maar ze vragen zich af of ze wel voldoende tijd hebben om op deze manier te werken. “Soms is het niet zozeer een kwestie van tijd, maar zijn ze eigenlijk eerder bang om dat gesprek met de patiënt aan te gaan. Ze moeten zich durven openstellen, het vergt een andere communciatiestijl.” 

 Tijdsgebrek is overigens wel een factor bij de opleiding, die nu zes halve dagen én intervisiemomenten omvat. “Een mogelijkheid is om zelf een beperkter pakket aan te bieden, dat meer gericht is op concrete tools en tips, eerder dan diep in het concept van doelgerichte zorg te duiken. Onze online brochure biedt hierop alvast een antwoord met een korte duiding van het concept en de aanpak samen met concrete getuigenissen.  

 Tot slot richtte het project zich tot de organisaties zelf. “Hoe kunnen zij de klik maken? Hoe kunnen zij met hun medewerkers aan de slag? We merken dat veel organisaties zoeken hoe ze doelgerichte zorg ook op hun niveau concreet kunnen maken, bijvoorbeeld bij de intakegesprekken of de verslaggeving.” 

 De buurtnetwerken die uiteindelijk zijn opgericht zijn lerende netwerken, waar de spelers van zorg en welzijn in de deelnemende gemeenten elkaar ‘besmetten’ met hun expertise. “We willen vooral ook zichtbaarder maken dat doelgerichte zorg toepassen zoeken is naar de win-win voor zorg- en welzijnswerkers en de persoon met de zorg- en ondersteuningsnood.”  

 “Het is een tijdsinvestering, maar het brengt later op. Je kan sneller tot essentie komen en aanknopingspunten vinden. Patiënten zijn therapietrouwer. En zeker bij complexe casussen, met veel verschillende en soms tegenstrijdige interventies, biedt doelgericht werken sleutels om situaties anders te bekijken en open te trekken en zo tot een doorbraak te komen.”  

 Het laatste luik aan het project is een communicatiecampagne waarmee Scheldekracht via filmpjes goede praktijkvoorbeelden van zowel lokale zorg- en hulpverleners als organisaties in de kijker zet, “om het sneeuwbaleffect nog te versterken”. 

  Contactpersoon: [email protected]